Tibet op het reisplan
Veel bezoekers van China willen Tibet zien. Ze stellen de torenhoge kloosters en in burgemeester gewaden monniken voor, kleurrijke gebedsvlaggen die fladderen in schoonheid op grote hoogte, yaks en nomaden. En ze denken dat ze naar Lhasa moeten gaan om alles te zien. Dus beginnen ze te onderzoeken hoe ze er moeten komen en dan realiseren ze zich dat het toevoegen van Tibet aan een 10-daagse reis naar China behoorlijk moeilijk is. China is een enorme plaats.
Je kunt niet vanuit Peking naar Lhasa vliegen. Je moet een andere reisdag toevoegen, plus speciale reisvergunningen en afhankelijk van het agentschap, de tijd van het jaar en welke willekeurige reisbeperkingen ook gelden, je kunt daar misschien wel of niet heen reizen.
Ikzelf heb altijd al Tibet willen bezoeken. Het staat op de lijst. Maar de lijst is lang, en ik heb veel reizigers horen vertellen dat Lhasa wat van zijn oorspronkelijke charme heeft verloren, dat er nu zoveel toeristen zijn dat je het gevoel krijgt dat je in een Disney-versie van Tibet zit. Lhasa heeft nu zoveel luxe hotels en enorme rondreizende groepen die er doorheen snuffelen dat mijn idee om een grens te zien verdwenen is, samen met het verlangen om te gaan.
En toen ging ik per ongeluk naar Tibet.
Waar is Tibet?
Hoe kun je per ongeluk naar Tibet gaan? Ik zal je zeggen: wanneer je je niet realiseert dat Tibet meer is dan alleen de TAR. Tibet is meer dan alleen Lhasa of een grens die de Chinese regering heeft afgebakend.
Tibet is historisch gezien een enorme regio die al veel langer een relatie met China onderhoudt dan sinds de turbulente jaren vijftig.
We reisden in oktober 2012 naar Xining, provincie Qinghai en in mijn onderzoek was het de eerste keer dat ik de verwijzing tegenkwam naar Amdo, de noordoostelijke Tibetaanse regio.
We zouden naar West-China gaan maar het historische Tibetaanse grondgebied betreden en het was zeker duidelijk zodra we daar aankwamen.
Geschiedenis in het kort
Tijdens het hoogtepunt van het Tibetaanse rijk, onder de Yarlung-koningen, verspreidde het Tibetaanse grondgebied zich van de Indiase grens tot het Chinese territorium in de Tang-dynastie. Historisch gezien waren de moderne provincie Qinghai en delen van de provincies Gansu, Sichuan en Yunnan allemaal onderdeel van Tibet. De invloed ging heen en weer toen het Tibetaanse rijk afnam en werd gewaxt, maar vandaag is dat gebied nog steeds de thuisbasis van een grote populatie Tibetanen.
Tibetaanse regio's
Om de bezoeker het grondgebied beter te laten begrijpen, is hier een beschrijving van het gebied, de namen van de regio's in Tibetaans en Chinees en belangrijke bezienswaardigheden daar.
Traditioneel gezien zijn er bij het overwegen van Tibet vier hoofdregio's:
- Ngari in het uiterste westen waar Mt. Kailash bevindt zich. Deze regio is tegenwoordig binnen de Tibetaanse autonome regio of TAR.
- De regio Ustang ligt in het centrum van Tibet en is de thuisbasis van Lhasa, Shigatse en andere beroemde locaties. Dit gebied is ook in de TAR.
- De Noordoost-Tibetaanse regio Amdo ligt nu grotendeels binnen de grenzen van de provincies Qinghai en Gansu.
- En ten slotte is Kham de zuidoostelijke regio die nu binnen de grenzen van de provincies Sichuan en Yunnan ligt.
Voor twee uitstekende kaarten met de gebieden, zie hier.
Binnen de Chinese provincies zijn ook Tibetaanse autonome prefecturen en provincies afgebakend en bezoekers zullen soms zien dat deze geografische namen worden gebruikt.
Provincie Qinghai (bekend in het Tibetaans als de Amdo-regio) , de thuisbasis van het Qinghai-meer en het Kumbum-klooster
- Haixi Mongol & Tibetan Autonomous Prefecture (TAP), de thuisbasis van de stad Golmud, waar de Qinghai-Tibet-spoorlijn begint en eindigt (Golmud naar Lhasa, hoewel een uitbreiding naar Xining en verder naar Beijing momenteel in aanbouw is)
- Yushu TAP, site van een grote aardbeving in 2010
- Haibei TAP, grensregio Lake Kokonor (Qinghai Lake)
- Hainan TAP, grensregio Lake Kokonor (Qinghai Lake)
- Huangnan TAP, de thuisbasis van Repkong
- Golog TAP
Provincie Gansu (bekend in het Tibetaans als de Amdo-regio)
- Gannan TAP, de thuisbasis van het Labrang-klooster, Langmusi en de Ganjia-graslanden
Provincie Sichuan (thuisbasis van regio's die bekend zijn in het Tibetaans als de Amdo en Kham)
- Aba / Ngawa Tibetaans & Qiang AP (let op: sommige bronnen plaatsen dit gebied in Kham, anderen in Amdo), de thuishaven van de beroemde nationale parken Jiuzhaigou en Huanglong.
- Garze TAP, de thuisbasis van Kangding en vele andere Tibetaanse kloosters
- Muli TAC
Provincie Yunnan (bekend in het Tibetaans als de regio Kham)
- Deqen TAP, de thuisbasis van Zhongdian (Shangri La)
Tibetaanse regio's bezoeken
Bezoekers hoeven niet helemaal naar de TAR te gaan om Tibet te zien. Hoewel er grote discussies en discussies zijn over de status van de Tibetaanse cultuur onder Chinese heerschappij, kan ik met zekerheid zeggen dat je nog steeds Tibetaans leven, religie, eten en cultuur kunt ervaren door Tibetaanse gebieden buiten de TAR te bezoeken. Hier zijn enkele ideeën om u op weg te helpen:
- Tibetaans boeddhistische kloosters
- Amdo (provincie Qinghai)
- Historische artikelen met veel meer details:
Over Tibet uitgegeven door de Vrienden van Tibet, Nieuw-Zeeland - Een overzicht van de Tibetaanse geschiedenis gepubliceerd door het Benzin-archief.
Geografische bronnen:
- Tibet Handboek p. 886
- Snowlion Tours